Colofon

sterren

• 
• 

Gegevens

Gemaakt op maandag 21 november 2022 16:40

Laatst bijgewerkt op woensdag 14 februari 2024 21:58

Gepubliceerd op maandag 21 november 2022 16:40

Hits: 1128

Sterren

Sterren, noemen wij de twinkelende lichtpuntjes aan de nachtelijke onbewolkte hemel. Wij weten dat sterren lichtjaren van ons verwijderd zijn. Iets meer dan 4 lichtjaar, is de meest nabije ster: Alpha Centauri. Met het snelste huidige ruimteschip zouden wij meerdere duizenden jaren nodig hebben om er te komen. Om een indruk te geven: zeg maar vanaf de eerste gebouwde piramide Djoser (2640 jaar vóór het begin van onze jaartelling. tot de hoogste wolkenkrabber Burj Khalifa uit 2009. Dat is vele mensenlevens lang. Je bent vertrokken in de tijd van de pharao’s en je ruimteschip komt vandaag de dag eindelijk op Alpha Centauri aan. Alleen weet niemand nog wie of wat jij was zonder eerst de hierogliefen te ontcijferen.

Ondanks dat de afstand te groot is om er heen te reizen, weten wij al veel over sterren. Dat komt niet in de laatste plaats door de zon die wij dagelijks aan de hemel zien. De zon is niet meer en niet minder dan een gemiddeld grote ster. en slechts 8 lichtminuten ofwel 150 miljoen kilometer van de aarde verwijderd. Met dat eerdergenoemde ruimtevaartuig, dat binnen het uur anderhalf keer om de aarde schiet, duurt dat nog altijd 104 dagen.
Kortom wanneer wij het over sterren inclusief onze zon hebben gaat het om astronomische afstanden. Astro het Griekse woord voor ster en nomos het Griekse woord voor wet. En voor een sterrenafstand moet je ontzag hebben.

Onze zon

Onze zon, de meest nabije ster, vormt de basis voor kennis over de sterren. Niet alleen dat. Zonder de energie van de zon in de vorm van warmte en licht, zou er geen leven op aarde zijn.
De zon is de motor voor het klimaat: de wind, wolken, warmte regen sneeuw. De zon zorgt met zijn warmte en licht dat, planten kunnen groeien en de zeeën, meren en dieren niet bevriezen door de ijzige kou in de ruimte, van min 273 graden Celsius.

De zon is een gloeiende bal van voornamelijk waterstofgas en helium die bij elkaar gehouden door zijn eigen zwaartekracht. De energie van de zon, in de vorm van radiogolven, microgolf straling, infraroodstraling, zichtbaar licht, ultraviolette straling, röntgenstraling en gammastraling wordt opgewekt door kernfusie. Deze kernfusie, waarbij lichte waterstof atomen samensmelten tot zwaardere helium atomen, is mogelijk door de enorme massa van de zon.
De doorsnee van de zon 1.393.000 km, volgt uit een hoekmeting van 0,5 graden, waarmee wij de straal kunnen berekenen.
Het gewicht van de zon volgt uit de bewegings- en zwaartekracht wetten van Newton en de waargenomen banen van de planeten en is:
2 x 10³⁰kg.
De gemiddelde dichtheid van de zon afgeleid uit zijn massa en volume is 1400 kg per m³. wat vergelijkbaar is met de dichtheid van de gasplaneten Saturnus, Jupiter en Neptunes.

Fysisch en chemisch is de zon vergelijkbaar met de meeste andere sterren, ongeacht wanneer en waar ze zijn gevormd.

De zon draait om zijn as
Net zoals de aarde draait de zon om zijn as. De snelheid waarmee dat gebeurt, wordt gemeten door de verplaatsing van de zonnevlekken over het oppervlak van de zon te timen. Hierbij valt op dat de snelheid waarmee de evenaar van de zon ronddraait groter is dan de polen. Bij de evenaar duurt een omwenteling 25 dagen. Hoe dichter bij de polen hoe langzamer de rotatie.. Helaas komen komen 60 graden noordelijker of zuidelijker geen zonnevlekken voor. Echter daar duurt een omwenteling al 31 dagen. Uit afgeleide metingen denkt men dat de omwenteling bij de polen 36 dagen duurt.

De temperatuur van de zon
De oppervlaktetemperatuur van de zon van 5600 Kelvin(5526,85 graden Celsius) wordt gemeten door de stralingswetten toe te passen op het waargenomen zonnespectrum.

De omvang van de zon
De straal van de aarde past ongeveer honderd keer in de straal van de zon. De massa van de zon is 300.000 keeer zo groot als de massa van de aarde.

De opbouw van de zon

Wanneer wij naar de zon kijken kan dat vanwege de schadelijke straling alleen door een sterk gefilterde telescoop.

de fotosfeer
Het deel wat wij zien wordt de fotosfeer genoemd. De fotosfeer wordt op een dikte van 500 km geschat.

de chromosfeer
Boven de fotosfeer met een dikte van 1500 km bevind zich de atmosfeer van de zon die de chromosfeer wordt genoemd.

de transitie zone
van 1500 km tot 10000 km boven de chromsfeer ligt de transitie of overgangszone. Hier gaat de temperatuur drastisch omhoog,

de corona
boven de transitiezone en ver daarbuiten, is een ijle (dunne), hete bovenste atmosfeer: de zonnecorona. Bij nog grotere afstanden verandert de corona in zonnewind, die wegstroomt van de zon en het hele zonnestelsel doordringt.
Op aarde is de corona pas zichtbaar bij een eclips of volledige zonsverduistering wanneer de maan voor de zon schuift,

de convectie zone
Onder de fotosfeer strekt zich tot op een diepte van 200.000 km de convectie zone uit. de zonnematerie is hier in voortdurende beweging.

de stralingszone of radiatie zone
Onder de convectiezone ligt de stralingszone waar de zonne-energie door straling naar boven getransporteerd wordt.

de kern van de zon
In de kern van de zon die op 400.000 km in doorsnee geschat wordt vindt het kernfusieproces plaats waar waterstof atomen fuseren tot helium atomen.

De lichtkracht/luminositeit van de zon

In de astronomie verstaat men onder lichtkracht (luminositeit, helderheid) van een ster, het totaal per seconde uitgezonden vermogen, in de vorm van elektromagnetische straling.
De lichtkracht is afhankelijk van de temperatuur en omvang van de ster . De lichtkracht wordt uitgedrukt in watt of in eenheden van de nominale lichtkracht van de zon (L☉),
De lichtkracht van een ster bepaalt men door z'n absolute helderheid te vergelijken met die van de zon of van een andere ster met reeds bekende lichtkracht.

Zon
De zonneconstante, is het constante vermogen (hoeveelheid energie per seconde), dat wordt opgevangen door een m² die (boven de aardatmosfeer) loodrecht op de zonnestraling staat, bedraagt 1367 W/m². Daaruit kan de lichtkracht van de zon herleid worden.
De totale energie die de zon elke seconde naar alle kanten uitstraalt heeft de Internationale Astronomische Uni gedefinieerd als:
3,839 x 10²⁶ watt.

Ongeveer 70% van de zonne-energie bereikt het aardoppervlak. De schadelijke gamma, Röntgenstraling en ultraviolette straling wordt voor een groot deel weg gefilterd door de atmosfeer van de aarde.