Tijd en ruimte

• 

Gegevens

Gemaakt op vrijdag 27 september 2024 22:22

Laatst bijgewerkt op zaterdag 28 september 2024 23:07

Gepubliceerd op vrijdag 27 september 2024 22:22

Hits: 270

De vraag hoe de menselijke geest door de rede komt tot het scheppen van een bouwwerk zoals de wiskunde wordt door de filosoof Immanuel Kant Kant(1724 – 1804) beantwoord in zijn boek: "Kritik der reinen Venunft".

Kant stelt dat de menselijke geest geen tabula rasa is en niet gevormd wordt door slechts zintuiglijke gewaarwordingen.
Kant stelt dat de menselijke geest a priori beschikt over een vermogen te komen tot een ordening in ruimte en tijd.

Een baby die tast naar een appel of een blok, neemt een verschil waar in de ruimte en tijd, die de blok of appel, in zijn bewegende hand waar en wanneer ondergaan. Het is het vermogen, dit verschil in waar en wanneer, waar te nemen en betekenis te geven, dat a priori aanwezig is in de geest.
Ruimte en tijd of het waar en wanneer zelf zijn voor de baby geen waargenomen dingen maar een manier om aan de gewaarwording betekenis of zin te verlenen.

Tijd en ruimte kunnen dus niet onafhankelijk van de menselijke geest bestaan maar worden door het ordenend vermogen van gewaarwordingen van de menselijke geest tot rede, en alleen zo, a priori waar.
Door tijd en ruimte zo te beschouwen moeten wij er van uitgaan dat dat het waarnemen van tijd en ruimte door verschillende mensen verschillend of veranderlijk, zal worden waargenomen.
Doordat wij ruimte en tijd kunnen kwantificeren of ordenen, zijn ze volgens Kant, in die ordening reëel.

Doordat de gewaarwording via ruimte en tijd een waarneming wordt en zo een ordening krijgt in deze ruimte en tijd, is er een oorzaak en een gevolg. Hiermee is een oorzakelijkheid ook a priori waar.

waarnemingen worden vervolgens geclassificeerd tot denkbegrippen van oorzaken, eenheden en wederkerige relaties, noodzakelijkheid toevalligheid etc. Ofwel de aard en activiteit van de geest. Voorbeelden van classificaties zijn:

Ruimte:
Oriëntatie, positie, visualisatie locatie, links rechts, boven, onder, hoog, laag, aarde, werelddeel, land, plaats wijk, straat, park, bos, vijver, meer, zee, hemel, firmament, etc.

Tijd:
Leeftijd, jaar, maand, uur, dag, ochtend, middag, avond nacht, ruimtetijd, verandering etc. Daarnaast zijn representaties in onze geest, die mensen delen en beseffen, tussen zintuiglijkheid, verbeelding, wensen en weten.