GHB en PTSS

  • Afdrukken
Gegevens
Gemaakt op vrijdag 21 augustus 2020 16:09
Laatst bijgewerkt op donderdag 07 december 2023 23:57
Gepubliceerd op vrijdag 21 augustus 2020 16:09
Hits: 3696

PTSS en GHB gebruik

Wanneer een patiënt met een psychiatrische stoornis zoals PTSS, klinisch of ambulant bij de GGZ, in behandeling komt, kun je er donder op zeggen dat er nog een bijkomend probleem van verslaving c.q. afhankelijkheid van middelen is.
Er is een breed scala van middelen waar mensen met een post traumatische stress stoornis van afhankelijk kunnen zijn zoals tabak, alcohol, slaapmiddelen, cocaïne, cannabis, speed, heroïne en GHB.

In dit artikel wil ik het over de verboden drug GHB hebben. GHB is een voor de hand liggende verslaving voor patiënten die lijden aan PTSS. Niet alleen omdat het zo goedkoop is. Immers, wetende dat een patiënt die lijdt aan PTSS, last heeft van een verhoogde gevoeligheid voor stress en slapeloosheid, is het niet verwonderlijk dat hij aan deze ellende wil ontsnappen door middel van de ontspannende en slaap opwekkende effecten van GHB.
Vaak is de psychiatrische medicatie zoals slaapmedicatie en angst remmende medicatie die patiënten al vele jaren op voorschrift gebruiken, onvoldoende om de stressgevoeligheid en slaapproblemen te verhelpen.

In de GGZ standaarden bij de behandeling van GHB stoornissen wordt terecht aanbevolen om in de behandeling – wanneer er tegelijkertijd sprake is van PTSS – ook aandacht te hebben voor behandeldoelen die niet (noodzakelijk) op abstinentie gericht zijn, maar met de nodige aandacht voor herstel ondersteunende zorg op andere domeinen waaronder de sociale inbedding, huisvesting en financiële situatie van de cliënt.
Patiënten die lijden aan een psychiatrische ziekte en GHB afhankelijkheid, vinden dat behandeling in de verslavingszorg (of algemene GGZ) slechts een klein onderdeel uitmaakt van het herstelproces. Therapie kan de cliënt ondersteunen, maar de belangrijkste factor in het herstelproces is de patiënt zélf. Een verslaving is onderdeel van een veel bredere geschiedenis van de persoon.
De patiënten vinden een behandelaar die hen louter benadert als verslaafde en niet als mens met een verslavingsprobleem niet stimulerend om naar zichzelf te kijken en vertrouwen te krijgen in de behandelaar: ‘Als je wordt behandeld als verslaafde en niet als mens, ga je je ook gedragen als verslaafde’. Een behandelaar moet juist de menselijke kant van de cliënt aanspreken.

Dat geconstateerd hebbende, is het des te verwonderlijker wanneer ik in de literatuur over druggebruik door psychiatrische patiënten duik, dat er vrijwel niets te vinden is over de incidentie van PTSS gerelateerd aan GHB gebruik. Wanneer het over behandeling gaat dan gaat het altijd over de behandeling van GHB gebruik sec. Of het gaat over de behandeling van PTSS sec. Een geïntegreerde aanpak zoals in de aanbevelingen hierboven lijkt te ontbreken of niet specifiek te worden omschreven.

Kijkend naar mijn ervaring met de klinische behandeling van patiënten met dubbele diagnose, ben ik het eens met de patiënten die vinden dat je hen niet louter als patiënt dient te beschouwen en te behandelen. Echter in de praktijk leidt dit nog wel eens dat er te weinig focus is, op behandelen van GHB afhankelijkheid en PTSS. Het behandelen van patiënten is dan vaak niet meer dan het handhaven van een een status quo waarin de patiënt verzorgd wordt van zijn natje en droogje. Hierdoor wordt de weg naar herstel teveel uit het oog verloren
Een ander probleem bij een combinatie van PTSS en afhankelijkheid van GHB is, dat het voor behandelaren moeilijk is, onderscheid te maken tussen onthoudingsverschijnselen wanneer een patiënt stopt met GHB en de symptomen ten gevolgen van zijn psychiatrische ziekte. In het geval van GHB ziet men na detoxificatie, dat patiënten geconfronteerd worden met angst en stemmingsklachten. Dit kan natuurlijk ten gevolge van onthouding van GHB zijn maar het kan ook het gevolg zijn van de symptomen van PTSS.

Wat is een herstelondersteunende aanpak

Hoewel er in doelstellingen vaak het begrip herstel ondersteunende zorg wordt gebruikt, is er in de praktijk nog weinig sprake van.
Een herstel ondersteunende aanpak is een patiënt helpen bij het bereiken van een door de patiënt gewenste staat van persoonlijk en sociaal welzijn terwijl deze herstellende is van een psychiatrisch probleem."
De principes van een herstelgeoriënteerde benadering houden in dat patiënten moeten worden ondersteund om zelf keuzes te maken. Daartoe moet de behandelaar actief naar patiënten luisteren en hen zonder oordeel, met waardigheid en respect behandelen. Elke persoon is de expert van zijn eigen leven en ondersteuning moet hem / haar helpen om zijn hoop, doelen en ambities te verwezenlijken. Herstel betekent verschillende dingen voor verschillende mensen.

Welke vaardigheden moeten behandelaren beheersen voor een effectieve herstel ondersteunende aanpak?

Te denken valt aan vaardigheden zoals motiverende gespreksvoering, contingentie management, rehabilitatie vaardigheden en samenwerkingsvaardigheden. Hoewel tegenwoordig meer aandacht aan deze vaardigheden wordt geschonken in opleidingen, gaan veel van deze noodzakelijke vaardigheden in de dagelijkse routine van teams en afdelingen voor een belangrijk deel verloren. Ook op de werkvloer dient er daarom coaching te zijn om medewerkers deze vaardigheden ook te laten uitvoeren.

Mijn aanbeveling is de GGZ standaarden bij de behandeling van GHB stoornissen, geen papieren tijger te laten zijn. Wanneer patiënten die lijden aan ptss en GHB afhankelijkheid, behandeld worden dan is het noodzakelijk dat in motiverende gespreksvoering, rehabilitatie en contingentiemanagement geschoolde hulpverleners rekening houden met de persoon, zijn PTSS en zijn GHB afhankelijkheid.

Literatuur

Francesco P. Busardò1 and Alan W. Jones., GHB Pharmacology and Toxicology: Acute Intoxication, Concentrations in Blood and Urine in Forensic Cases and Treatment of the Withdrawal Syndrome. Current Neuropharmacoly. 47–70.January 13 (1)2015.
Anne Lingford-Hughes, Yash Patel, Owen Bowden-Jones, Mike J. Crawford, Paul I. Dargan, Fabiana Gordon, Steve Parrott, Tim Weaver & David M. Wood, Improving GHB withdrawal with baclofen: study protocol for a feasibility study for a randomised controlled trialJournal:Trials, Publisher: BioMed Central, 27 September 2016
Evelien Joosten, Anneke van Wamel, Harmen Beurmanjer, Boukje Dijkstra, (2020)Handreiking voor GHB behandeling. NISPA Postbus 9104, 6500 HE Nijmegen.

websites:

Drugs info team: GHB feiten
how to make ghb liquid ecstasy.
Nationale Drug Monitor, Jaarbericht 2019: GHB pagina 278
Het fabeltje dat je velgenreiniger kunt gebruiken om zelf GHB te maken
Middelen die het centrale zenuwstelsel beïnvloeden
Slaapwijzer
Factsheet GHB, December 2018, Uitgave van het Trimbos Instituut
GGZ standaarden bij de behandeling van GHB stoornissen
Principles for effective support