Colofon

Big brother is watching you

Het leven van Winston Smith in de roman 1984 van George Orwell, wordt tot in de haarvaten, gedomineerd door "big brother is watching you": "Grote broer let op je." Deze absolute virtuele dictator is met grote posters afgebeeld op alle straathoeken en in alle woningen. Niemand in het boek heeft hem ooit ontmoet.
Big brother controleert het leven van de burgers - die in dit boek, het "prol" (proletariaat), genoemd worden - en van de heersende elite, ofwel de partijleden. De controle omvat de welvaart, de scholing de geschiedenis, de gangbare mening en de gedachten van alle individuen.
Via het ministerie van "waarheid,feitelijk een organisatie die misleiding nastreeft, het ministerie van ""vrede" dat voortdurend oorlog stimuleert,het ministerie van "liefde" dat iedereen die van de partijlijn afwijkt onderdrukt, martelt en doet verdwijnen en het ministerie van "overvloed" dat zorgt voor een voortdurende gebrek aan voor het leven noodzakelijke middelen, worden alle indivduen in toom gehouden.
In deze maatschappij wordt "nieuwspraak gepropageerd", wat een vorm van hersenspoeling is. Hierbij horen begrippen zoals gedachtenmisdaad, gedachtenpolitie, dubbeldenken en zwartwit.
Zwartwit staat voor de bereidheid te geloven dat 2 x 2 = 5 wanneer de partij dit besluit.
De vaardigheid van dubbeldenken wordt gepropageert om mensen in de slogans: oorlog is vrede, vrijheid is slavernij onwetendheid is kracht, te laten geloven.
Wanneer door een toevallige uitspraak of daad blijkt, dat iemand er een andere gedachte op nahoudt dan de gangbare doctrine, komt de gedachtepolitie in actie, wat in het uiterste geval leidt tot verdwijning of openbare executie.

In de woningen van partijleden en ook in de woning van Winston Smith, hangen teleschermen die tegelijkertijd uitzenden en afluisteren en begluren wat er in de woningen gebeurt.
De uitzendingen bieden geen vermaak maar berichten over bijvoobeeld de productie van ijzer en daarnaast is er elke dag ruimte voor een vijandbeeld in de naam van een man met een Joods uiterlijk, Emanuel Goldstein, die het heeft over vrijheid van denken en spreken. De zogenaamde 2 minuten haat.
Jongeren worden gestimuleerd, ouderen die zich verspreken, te veraden
Dagelijkse zijn er ontploffingen van raketten, want er is een voortdurende oorlog gaande en propaganda dat deze oorlog elk moment afgelopen kan zijn.

Wat betekent deze situatie voor Winston?
Winston, heeft behoefte, zich te onttrekken aan de doctrine en koopt een dagboek om zijn gedachten beter te leren kennen. Hij hoopt en verlangt een lotgenoot te vinden die het ooit zal lezen. Hij meent die lotgenoot gevonden te hebben wanneer zijn blikken toevallig kruisen met O'Brien tot wie hij zich onmiddellijk aangetrokken voelt. Hij fantaseert dat het een bondgenoot is tegen de partij, een potentiële leider van het verzet.
Hij is zich ervan bewust dat het noteren van zijn gedachten en het aangaan van relaties, hem verdwijning, marteling en nekschot kunnen opleveren, wanneer hij verraden wordt. In zijn woning gebruikt hij een nis die onttrokken is aan het oog van het glurende en luisterende beeldscherm. Winston leeft in een staat van voortdurende angst en bezorgdheid, wetende dat al zijn bewegingen, woorden en zelfs gedachten door de partij kunnen worden gecontroleerd. Deze constante bewaking verstikt zijn vermogen om vrij te denken en zich naar anderen te uiten.
Zijn individualiteit wordt uitgehold omdat hij voortdurend een façade van loyaliteit moet presenteren.
Het vermogen van de partij om historische gegevens te wijzigen en informatie te controleren, betekent dat Winston beseft dat hij tijdens zijn leven wordt gemanipuleerd en de partij na zijn dood zijn bestaan zal uitwisen, zodat hij in de toekomst nooit heeft bestaan.
Net zoals hij besluit tot het beginnen van een dagboek gaat hij ook een relatie aan. Wanneer hij verraden wordt, wordt hij zodanig gehersenspoeld door O'Brien, - degeen waarmee hij een verwantschap vooelde en vermoedde - dat zijn afschuw voor Grote broer verandert in liefde.

Dit zijn notities in zijn dagboek
"Weg met grote broer." "Als er hoop is, dan ligt die in de proles." "Ik begrijp HOE: ik begrijp niet WAAROM." "In dit spel dat we spelen, kunnen we niet winnen." "Sommige soorten mislukkingen zijn beter dan andere, dat is alles." "Wie het verleden beheerst, beheerst de toekomst. Wie het heden beheerst, beheerst het verleden." "Ik ben bang voor de dood. Je bent jong, dus vermoedelijk ben je er banger voor dan ik. Het spreekt vanzelf dat we het zo lang mogelijk zullen uitstellen. Maar het maakt weinig verschil. Zolang de mens, mens blijft, zijn dood en leven hetzelfde." "Ik denk niet dat het iets is - ik bedoel, ik denk niet dat het ooit voor enig gebruik is gebruikt. Dat is wat ik er zo leuk aan vind. Het is een klein stukje geschiedenis dat ze zijn vergeten te veranderen. Het is een boodschap van honderd jaar geleden, als je wist hoe je het moest lezen." "Vrijheid is de vrijheid om te zeggen dat 2+2= 4 en wanneer dat geoorloofd is, volgt de rest van zelf." "Ik haat reinheid, ik haat goedheid. Ik wil niet dat waar dan ook deugd bestaat. Iedereen moet tot in zijn merg verdorven zijn."